در تنظیم قرارداد به این نکات دقت داشته باشید

یکی از رایج‌ترین مسائلی که ارباب کسب و کار با آن درگیر می‌شوند تنظیم قرارداد های مختلفی است که برای پیشبرد امور و رسمیت بخشیدن به توافقات شفاهی انجام می‌گیرد. گفتنی است تنها عنصر ثابت در انواع مختلف تنظیم قرارداد وضعیت حقوقی منتج از آن است و در اصل صورت تنظیم قرارداد فرمول یا تشریفات خاصی ندارد. البته قراردادهای شفاهی هم از نظر قانون‌گذار قابل استناد هستند و اگر با اقرار یا هر صورت دیگری اثبات گردد قابل استناد خواهد بود.

قوانینی که می‌شوانند بر اصول و شرایط تنظیم قرارداد موثر واقع شوند شامل دو سری از قوانین موسوم به امری و تکمیلی هستند. نوع متقدم قوانینی هستند که چشم‌پوشی از آنان امکان‌پذیر نیست و در صورت حدوث، قرارداد را از رسمیت ساقط می‌نمایند. قوانین تکمیلی در طرف مقابل، آن دسته‌ای هستند که در طول زمان با توافق طرفین می‌توانند از سوی دو طرف تغییر کرده و حتی خلاف مفاد آن تصمیم گرفته شود. البته گاهی نیز در شرایطی ممکن است در مورد شرایطی در قرارداد سکوت شده باشد. در این صورت قوانین مصوب شرایط خود را تحمیل خواهند نمود.

ترتیب تأثیر قوانین مختلف بر تنظیم قرارداد به ترتیب زیر است:

 در صورت وجود قانون آمره همان ملاک است. مشروح در ماده ٩٧۵ قانون مدنی.
در صورت فقدان آن توافق طرفین ملاک است. نص ماده 10 قانون مدنی.

در صورت سکوت قرارداد عرف حاکم است. مشروح در مواد ٢٢٠ و ٢٢۵ قانون مدنی.
در صورت نبود عرف خاصی، قانون تکمیلی اعمال خواهد شد. نص ماده ٢٢٠ قانون مدنی.

در صورتی که هیچ یک از قوانین بالا نتواند شراط را به خوبی تبیین و داوری کند، بنا به اصل 167 قانون اساسی، قاضی ملزم به تفسیر و رأی به نظر خواهد بود.

برای تنظیم قرارداد با توجه به ماهیت و ذات آن، لازم است که از مشاوران مختلف، اعم از فنی و حقوقی برای نظارت‌های مختلف کمک خواست. به طور اخص در قراردادهای با ارزش ریالی بالا این ضرورت دو چندان می‌گردد. کارشناسان مالی، بازرگانی، حقوقی و غیره، می‌تواندد و باید پیش از تنظیم قرارداد و مترتب گردیدن عواقب و مسئولیت‌های چنین تعهداتی به طرفین توصیه‌ها و هشدارهای لازم را اعلام بدارند. همچنین ممکن است برخی قراردادها دارای شرایط جنبی مختص به خود و مفصلی باشند که در این صورت برای اجتناب از تطویل در متن، جزئیات به صورت مشروح در پیوستی به قرارداد الحاق خواهد شد. ممکن است تنظیم قرارداد مشتمل بر تسلیم تضمین‌هایی مانند اوراق بهادار یا امضای قراردادهای جنبی محرمانگی و عدم افشاء اسرار نیز باشد. بهتر آن است که در متن قرارداد از اطناب و مغلق‌گویی پرهیز و به صراحت و روشنی انتظارات و منافع طرفین را شرح داد.