انحصار وراثت، مجموعه اقداماتی است که پس از فوت یک نفر، توسط وارثان او انجام میشود تا به طور دقیق مشخص شود، وارثان درجه یک و دو و سه او چه کسانی هستند. در برگه ای موسوم به گواهی انحصار وراثت، نام هر یک از وراث نوشته می شود و میزان سهم الارثی که از اموال متوفی به آنان تعلق می گیرد،
نیز قید می گردد. بدون داشتن این گواهی، وارثان نمی توانند در ماترک، دخل و تصرف یا اموال را مابین خود تقسیم کنند. انحصار وراثت با تقدیم دادخواست به یکی از دفاتر خدمات قضایی آغاز و با رسیدگی در شورای حل اختلاف ادامه مییابد. البته در این میان ممکن است مراحل دیگری نیز نظیر گرفتن گواهی فوت، آگهی و… پیش روی ورثه قرار گیرد.
محتوای درج شده در گواهی انحصار وراثت
گواهی انحصار وراثت، سندی قانونی است که نشان میدهد چه کسانی از لحاظ قانونی حق ارث بردن از شخص فوت شده را دارند.
در این گواهی، علاوه بر ذکر نام متوفی و نام وراث، میزان سهم هر یک وراث نیز به طور دقیق درج میشود. در مواردی امکان اعتراض به این گواهی نیز پیش بینی شده است. به طور مثال ممکن است نام یکی از وراث در این گواهی ذکر نشود یا رابطه زوجیت میان متوفی و همسر او از نوع ازدواج موقت باشد. که در این صورت زن نمیتواند از همسر خود ارث ببرد. در این مواقع، فرد ذی نفع می تواند اعتراض خود را نزد مقامات صالح قضایی مطرح کند.
انواع گواهی انحصار وراثت:
مطابق مقررات اگر ورثه اعلام کنند که شخص متوفی اموالی کمتر از 3 میلیون تومان دارد گواهی انحصار وراثت محدود صادر میشود. در این صورت نیاز به نشر آگهی نیست و اگر اعلام کنند اموال مازاد بر 3 میلیون دارد، گواهی صادرشده نامحدود است و فقط در صورت داشتن گواهی انحصار وراثت نامحدود است که میتوان مال موروثی را انتقال رسمی داد.
قوانین حاکم بر گواهی انحصار وراثت
احکام انحصار وراثت به طور خاص در دو قانون بیان شده است. قانون تصدیق انحصار وراثت و هم چنین فصل دهم قانون امور حسبی به این امر پرداخته اند. البته سایر قوانین مرتبط چون قانون مدنی، قانون آیین دادرسی مدنی و … نیز در موارد لزوم اعمال خواهند شد.
براساس ماده 360 قانون امور حسبی، قانون وراث متوفی و همچنین سایر افراد ذی نفع می توانند تقاضای گرفتن گواهی انحصار وراثت را داشته باشند.
منظور از افراد ذی نفع، تمام کسانی است که به نوعی در مشخص شدن وارثان فرد می توانند نفعی داشته باشند. طلبکاران فرد میتوانند جزء این افراد باشند تا برای دریافت طلب خود به ورثه مراجعه کنند. موصی له، وصی، خریداری که مالی را از متوفی خریده ولی هنوز مال به وی تحویل داده نشده و … میتوانند در انحصار وراثت منتفع باشند.
مدارک لازم برای گرفتن گواهی انحصار وراثت
مدارکی موردنیاز برای صدور گواهی انحصار وراثت عبارت اند از: شناسنامه و کارت ملی متوفی ، شناسنامه و کارت ملی کلیه ورثه، گواهی فوت متوفی، استشهادیه محضری، گواهی مالیات بر ارث برای کسانی که پیش از سال 95 فوت کردهاند.
مدارکی که شما برای انحصار وراثت، به آن نیازمندید، از این قرار است:
برای صدور گواهی انحصار وراثت شما باید شناسنامه متوفی را به همراه داشته باشید. بدون در اختیار داشتن شناسنامه متوفی، ثبت درخواست انحصار وراثت ممکن نیست.
شناسنامه و کارت ملی کلیه ورثه، گواهی فوت شخص متوفی، گرفتن استشهادیه محضری، گواهی مالیات بر ارث، هزینه صدور گواهی انحصار وراثت و....
شما میتوانید با مراجعه به بلاگ حقوقی شهرداد به صورت آنلاین با تمام قوانین ارث و انحصار وراثت و مالیات ارث به صورت کامل آشنا شوید.
- ۹۹/۱۱/۲۱