وکیل اداره کار فردی است که با دانش حقوقی و قضایی که طی سال‌ها اندوخته است؛ در محل و دادگاه‌های امور کار منعقده در محل وزارت کار، رفاه و تامین اجتماعی وکالت طرفین دعوی را برعهده گرفته و گاه، مسائلی که آنان باید به پیش ببرند را به نیابت از ایشان به جلو می‌برند.
در مورد قوانین کار کشور باید به این موضوع اشاره داشت که با مبارزات کارگری طولانی از گذشته‌ی دور در ایران و جهان همواره شرایط برای بهبود سطح رفاه و زندگی کارگران در حال بهتر شدن است. جامعه و قانون نیز از این مهم حمایت کرده، و در اکثر دعاوی مطروحه، در صورتی که حالتی استثنایی پیش نیامده باشد رأی به نفع کارگران صادر خواهد شد.
دلیل استخدام وکیل اداره کار
البته ممکن است همان طور که به این موضوع اشاره شد، شرایط از حیث‌های مختلف استثنایی بوده و نیازمند مشورت درباره‌ی راهبرد دعوی اتخاذ شده با یک وکیل اداره کار زبده باشیم. این شرایط خاص ممکن است به دلیل سوء رفتار غیر عادی و چشمگیر از سوی یکی از طرفین، به خصوص کارگران رخ داده باشد.
مثلا شخصی در محل کار خود به عمد اخلال ایجاد کرده، و یا از بنگاه به سود کسان دیگری اقدام به جاسوسی یا خرابکار صنعتی نموده باشد. البته ممکن است در تمامی موارد ادله و شواهد برای اثبات این موضوع در دادگاه‌های کیفری کار ساده‌ای نبوده، و امکان بردن پرونده به مراجع دیگر وجود نداشته باشد. در چنین شرایطی احتمالا مشاوره و طرح شکایت به کمک وکیل اداره کار بی‌ثمر نخواهد بود.
این تنها حالت متصور نیست و گاهی ممکن است کارگران نیز به شکل شخصی یا جمعی به یک وکیل اداره کار مراجعه و از او بخواهند وکالت آنان را به عهده، و از مجاری قانونی حقوق آنان را استیفا نماید. مثلا در سال‌های اخیر دیده‌ایم که برخی کارخانجات و یا کارفرمایان، به صورت دائمی و طولانی، اقدام به دیرکرد در پرداخت حقوق کارمندان و کارگران نموده و موجبات دشواری در زندگی روزمره آنان را فراهم می‌نمایند. متأسفانه در بسیاری از این شرایط کارگران چاره را در اعتصابات و حتی درگیری می‌بینند در حالی که مشاوره با وکیل اداره کار شرایط را می‌تواند برای‌انان به مراتب بهتر نماید. در برخی پرونده‌ها نیز ممکن است کارفرما به شکل غیر قانونی اقدام به تعدیل و اخراج کارگران کند.اگر این کار با توجه به شرایط و ضوابط قانون اداره کار انجام نگردد، کارفرما موظف به پرداخت کلیه‌ی حقوق کارگر می‌باشد.
البته جز این موارد متنوع دیگری نیز در قوانین اداره کار مطرح است و بسیاری از کارمندان و کارگران از آن بی‌خبر هستند. به طور مثال ممکن است کسی کارگر را برای دوره‌های آزمایشی استخدام نماید و تصمیم بگیرد وی را پس از آن دوره مرخص نماید. باید گفت که در این شرایط نیز وی مستحق دریافت حقوق حداقلی بر طبق قانون می‌باشد.
همچنین در برخی از روابط کاری، کارگر قراردادی را به امضا نرسانده و به شکل توافق ضمنی به کارفرما همکاری خواهد کرد. چنین شرایط غیر شفافی در آینده موجبات اختلافاتی را فراهم آورده که ناگزیر است. البته در این شرایط قانون کارفرما را مستحق مجازات و جریمه می‌داند و وی احتمالا برای اجتناب از تشدید این موضوع باید با وکیل اداره کار همکاری و مشورت نماید.
شرایط وکیل اداره کار
برای این که کسی به عنوان وکیل اداره کار معتبر شناخته گردد باید ابتدا در دانشکده‌ی حقوق تحصیل کرده، سپس دوره‌ی کارآموزی وکالت را پشت سر بگذارد تا بتواند به عنوان وکیل پایه دو شناخته گردد. اما این موضوع کافی نبوده و بایستی وی چندین سال به شکل تخصصی در زمینه‌ی حقوق و دعاوی به فعالیت پردازد تا حائز عنوان وکیل پایه یک دادگستری گردد.
وکیل اداره کار وکیل پایه یک دادگستری است که به شکل تخصصی در زمینه‌ی دعاوی امور کار فعالیت کرده و به دیگر زیمنه‌ها اشتغال ندارد. علت این امر تفاوت‌های گسترده در قوانین و رویه‌های دادگاه‌های گوناگون است که موجب می‌گردد تسلط کامل به تمامی آنان میسر نباشد.